نقش کارمندان حکومت پیشین در بقای نظام طالبان

پس از سقوط حکومت جمهوریت تسلط طالبان بر کابل، بسیاری از ناظران پیش‌بینی می‌کردند که این گروه به دلیل نداشتن تجربه اداره کشور، به سرعت با بحران‌های جدی مواجه خواهد شد. اما واقعیت صحنه نشان داد که بخش بزرگی از ماشین اداری طالبان، نه به‌وسیله افراد این گروه، بلکه به کمک همان کارمندان حکومت پیشین به حرکت درآمد.

به گفته یکی از خبرنگاران خبرگزاری «جمهور»، طالبان در روزهای آغازین قدرت‌گیری حتی ابتدایی‌ترین اصول بهداشت شخصی و استفاده از امکانات اداری را نمی‌دانستند. او می‌گوید: «در نخستین ماه‌ها، بسیاری از اعضای طالبان حتی با استفاده از تشناب‌های معیاری ساختمان‌های حکومتی آشنا نبودند، از کلوخ به جای دستمال استفاده می‌کردند و در برخی موارد در محوطه ادارات رفع حاجت می‌کردند. برای کارمندان اداری شان، حتی روشن کردن یک لب‌تاب دشوار بود.»

در چنین وضعیتی، این کارمندان باقی‌مانده از حکومت جمهوری بودند که امور اداری، مالی و فنی را پیش می‌بردند. از تهیه و تایپ اسناد گرفته تا مدیریت سیستم‌های کامپیوتری، تنظیم جلسات و حتی آموزش ابتدایی به طالبان — همه بر دوش کارمندانی بود که در دوره جمهوری تجربه اندوخته بودند.

با گذشت زمان، طالبان با استفاده از همین دانش و تجربه، کم‌کم امور اداری را فرا گرفتند. اما سرنوشت این کارمندان، پس از پایان دوره نیاز، به شکل دیگری رقم خورد. خبرنگار «جمهور» می‌افزاید: «وقتی طالبان یاد گرفتند که چگونه کارها را پیش ببرند، بسیاری از این کارمندان را با برچسب ‘عناصر نامطلوب’ از وظایف‌شان برکنار کردند و حالا آن‌ها برای تأمین لقمه نانی در بازار کار سرگردان‌اند.»

کارشناسان معتقدند که این روند، نمونه‌ای آشکار از استفاده ابزاری طالبان از ظرفیت‌های انسانی حکومت پیشین است؛ ظرفیتی که بدون آن، نظام تازه‌به‌قدرت‌رسیده شاید حتی قادر به اداره ابتدایی‌ترین بخش‌های کشور نمی‌بود. اکنون اما همان نیروها که روزی ستون فقرات ساختار اداری بودند، در حاشیه جامعه و زیر سایه بیکاری و فشار اقتصادی به فراموشی سپرده شده‌اند.

چندین کارمند حکومت پیشین که در کنار طالبان کار کرده اند در گفت‌گو با خبرنگار جمهور از تصمیم شان ابراز ندامت کرده و از سایر همکاران شان که هنوز هم در حکومت طالبان کار می‌کنند می‌خواهند وظایف شانرا ترک کنند. به گفته‌ای این کارمندان، طالبان چه امروز و یا فردا آنان را اخراج و یا ترور می‌کنند و خوب است قبل از اینکه خیلی ناوقت شود کار در حکومت طالبان را ترک کنند.

با این حال، قرار است فردا جمعه ۲۴ اسد طالبان چهارمین سالگرد اشغال افغانستان توسط جنگجویان خود را تجلیل و از فتح و ساخت نظام بزرگ سخن بگویند، نظامی که با معامله روی کار آمد و با کار کارمندان حکومت پیشین روی پای شد.

خبرگزاری جمهور- کابل