عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان، برای شرکت در مراسم تغییر فرماندهی سنتکام یا فرماندهی مرکزی آمریکا برای آسیا و آفریقا، به ایالات متحده سفر میکند. این دومین سفر او به این کشور در کمتر از دو ماه گذشته خواهد بود.
منیر در سفر پیشین خود در ماه جوزا، در یک ضیافت کاری در کاخ سفید با ترامپ دیدار کرد. این دیدار چند هفته پس از درگیری هند و پاکستان انجام شد. این اولین بار در تاریخ بود که رئیسجمهور آمریکا از یک فرمانده نظامی پاکستان بدون حضور مقامات ارشد غیرنظامی این کشور استقبال کرد.
منیر در آن دیدار اظهار داشت که ترامپ به دلیل جلوگیری از جنگ هستهای میان هند و پاکستان، شایسته نامزدی جایزه صلح نوبل است.
ظاهراً این پرقدرتترین جنرال پاکستانی بهخوبی شخصیت ترامپ را تجزیه و تحلیل کرده و به این نتیجه رسیده که ستایشهای اغراقآمیز و اعطای القاب پرزرقوبرق به رئیسجمهور خودشیفته و خودکامه امریکا، یکی از شگردها برای بهبود روابط، گرفتن امتیاز و مهمتر از همه، در امان ماندن از جنگ تجارت و تعرفه ترامپ است.
با این حال، دومین سفر بلندپایهترین مقام نظامی پاکستان به واشنگتن تنها در عرض حدود دو ماه، هرگز نمیتواند رویدادی معمولی و فاقد پیامدهای سنگین برای امنیت منطقهای باشد.
به باور کارشناسان، تاریخ گواهی میدهد که هر زمانی که امریکا به پاکستان نزدیک شده، وضعیت امنیتی منطقه پیچیدهتر گشته و پروژهها و توطئههای ضد امنیتی ناشی از این اتحاد، دامن صلح و ثبات منطقهای را گرفته است.
تولد گروههای افراطی، تقویت جریانهای جهادی، شکست شوروی و فروپاشی رژیم کمونیستی مورد حمایت مسکو در افغانستان، آغاز جنگهای داخلی و فروپاشی طرح تشکیل دولت اسلامی با الهام از تحولات منبعث از انقلاب اسلامی در ایران، ظهور طالبان و تبدیل افغانستان به کانون امن تروریستهای فراملیتی و بینالمللی، تسهیل تهاجم و تجاوز مستقیم امریکا و متحدانش به افغانستان و اشغال این کشور طی بیش از دو دهه، بخشی از پیامدهای فاجعهبار و ویرانگر اتحاد امریکا و پاکستان برای صلح و امنیت منطقهای بوده است.
بنابراین، سفرهای مکرر و دیدارهای پرسشبرانگیز جنرال عاصم منیر با دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، و جنرالها و نظامیان بلندپایه پنتاگون، در شرایطی که امریکا عملاً درگیر یکی از فاجعهبارترین و طولانیترین جنگهای تاریخ خاورمیانه در غزه است و همین یک ماه پیش از تجاوز نظامی مستقیم رژیم اسرائیل به ایران حمایت کرده و برای نابودی زیرساختهای هستهای جمهوری اسلامی با رژیم تلآویو همراه شده بود، هرگز نمیتواند فاقد پیامدهایی برای صلح و امنیت منطقهای و چهبسا بینالمللی باشد.
اگرچه هم پاکستانیها و هم امریکاییها یکی از دلایل تقویت روابط نظامی و دیپلماتیک میان اسلامآباد و واشنگتن را سپاسگزاری مقامات پاکستانی از دخالت ترامپ در توقف جنگ با هند وانمود میکنند، اما واقعیت این است که آنچه در حال رخ دادن است، فراتر از یک قدردانی ساده از رویدادی مربوط به گذشته است.
نکته نگرانکنندهتر اینکه، همانگونه که در بالا نیز اشاره شد، روابط سیاسی و نظامی نزدیک میان واشنگتن و اسلامآباد هیچگاه برای صلح و ثبات و امنیت منطقه بیهزینه نبوده و هر بار که این دو کشور بهطور پیدا و پنهان در حال طراحی توطئههای تازه بودهاند، امنیت و ثبات آسیا نیز دچار بحران شده و پیامدهای این بحران، بهویژه برای افغانستان، بسیار فاجعهبار و ویرانگر بوده است.
بنابراین، افزون بر اینکه ترامپ ممکن است با تقویت روابط سیاسی و نظامی امریکا با پاکستان، هند را که همچنان به شراکت نظامی و اقتصادی با روسیه ادامه میدهد، تنبیه کند یا اراده خود برای مقابله با بهبود روابط روسیه و چین با رژیم طالبان را به نحوی عملگرایانه نشان دهد، اما هیچ تردیدی وجود ندارد که یکی از محوریترین اهداف مشترک اسلامآباد و واشنگتن در زدوبندهای توطئهآمیز تازه، چگونگی مواجهه با رژیم طالبان در افغانستان، تقویت و توسعه پروژه تروریستی داعش و در نهایت، مهندسی مرگبار امنیت شکننده منطقهای با دامن زدن به بیثباتی و بحران در افغانستان است.
ممانعت امریکا از سفر اخیر امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، به پاکستان نیز نشان میدهد که امریکا بیش از پیش در معادلات منطقه فعال شده؛ این فعالیت از رهگذر پاکستان انجام میشود، چیزی که نگرانیهای مورد اشاره را تقویت میکند و خطر ظهور بحرانهای جدید از رهگذر اتحاد راهبردی پاکستان و امریکا در افغانستان و منطقه را تشدید خواهد کرد.
البته همانگونه که در بالا نیز اشاره شد، سوابق پیشین روابط دوطرف نیز نشان میدهد نزدیکی نظامی، استخباراتی و سیاسی پاکستان و امریکا نهتنها منجر به بروز بحرانهای تازه در افغانستان میشود، بلکه این رویداد کلیت امنیت منطقهای از روابط هند و روسیه تا ارتباطات مسکو و پکن با طالبان و تا جنگ ایران و اسرائیل و حتی معادلات خاورمیانه را تحت تأثیر قرار خواهد داد و جنرالهای مقتدر و مزدور پاکستانی آمادهاند که بار دیگر نقش مجری پروژههای توطئهآمیز پنتاگون در سراسر منطقه را به عهده بگیرند.
محمدرضا امینی - جمهور