زلمی خلیلزاد در واکنش به افزایش خشونت‌ها میان نیروهای امنیتی پاکستان و تحریک طالبان پاکستانی «تی‌تی‌پی»، بر ضرورت تغییر رویکرد اسلام‌آباد تأکید کرده است.
او گفت که رهبری پاکستان راهبرد مؤثری برای مقابله با این تهدید ندارد و زمان آن رسیده تا به‌جای جنگ، به سمت یک استراتژی سیاسی و مذاکره حرکت کند.
به گفته او، اسلام‌آباد در گذشته همواره به امریکا و دولت افغانستان توصیه می‌کرد که برای حل بحران با طالبان افغانستان مذاکره کنند، اما اکنون خود باید به همان نسخه رو بیاورد.
خلیلزاد تأکید کرده که طالبان افغانستان نیز باید پاکستان را در این روند کمک کند تا از طریق گفتگو با تحریک طالبان پاکستانی، راه‌حلی سیاسی و پایدار برای پایان خشونت‌ها جست‌وجو شود.
این در حالی است که اخیراً تنش میان طالبان پاکستانی، طالبان افغان که حامی آن‌ها هستند، و حکومت پاکستان تشدید شده؛ درست به دنبال مرگ ۱۹ سرباز پاکستانی که به گفته مقامات اسلام‌آباد، کار «تی‌تی‌پی» است که مورد حمایت همگنان افغان‌شان قرار دارند.
گزارش‌ها از پاکستان حاکی است که این رویداد خشم شدید مقامات پاکستانی را برانگیخته و شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، در اقدامی کم‌سابقه به طالبان افغان هشدار داده که میان اسلام‌آباد و «تی‌تی‌پی» یکی را انتخاب کند.
این هشدار به‌وضوح نشان می‌دهد که کاسه صبر مقامات پاکستانی لبریز شده و آن‌ها ناگزیر هستند دست به اقدامی بزنند؛ اقدامی که در نهایت بتواند تروریزم مرگبار، وحشی و لجام‌گسیخته فعال در پاکستان را مهار کند، جلو سیاست حمایت از تروریزم طالبان حاکم بر افغانستان را بگیرد، و مهم‌تر از همه اینکه به سریال حملات مرگبار بر نظامیان پاکستانی پایان دهد.
هم‌زمان گزارش شده است که محمد صادق خان، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان، به‌زودی راهی کابل خواهد شد؛ سفری که گفته می‌شود هدف از آن انتقال پیام هشدارآمیز و صریح مقامات پاکستانی یا اتمام حجت آن‌ها با طالبان افغان است.
کارشناسان اما می‌گویند هیچ تضمینی وجود ندارد که سفر قریب‌الوقوع صادق خان به کابل وضعیت جاری را تغییر دهد و نگرانی‌ها و مطالبات پاکستان در زمینه مهار تروریزم و «تی‌تی‌پی» توسط طالبان افغان را مرتفع سازد؛ زیرا پیش از این، سفرهای مشابه به وفور انجام شده، اما نتیجه یکی بوده است: طالبان به برادران جهادی پاکستانی خود خیانت نمی‌کنند!
در این میان، به نظر می‌رسد که حتی زلمی خلیلزاد، به‌عنوان معمار توافق‌نامه استعماری دوحه که منجر به سقوط نظام جمهوری و بازگشت دوباره رژیم طالبان به قدرت شد، نیز خطر را احساس کرده و نگران برخورد سخت‌افزاری و مرگبار ارتش پاکستان با تروریست‌های «تی‌تی‌پی» است.
اینکه آقای خلیلزاد تا چه اندازه هوادار ادامه حیات «تی‌تی‌پی» است مشخص نیست، اما نگرانی اصلی او درباره پیامدهای این تصمیم برای طالبان و حاکمیت آن‌ها در افغانستان است؛ چیزی که آقای «فرستاده» نه‌تنها هرگز مایل به وقوع آن نیست، بلکه چه‌بسا مصمم است گستره سیطره رژیم «امارت» را فراتر از مرزهای افغانستان توسعه دهد.
به بیان دیگر، زلمی خلیلزاد مشتاق است همان‌گونه که توانست حکومت جمهوری در افغانستان را ساقط و سرنگون کرده و کشور را تقدیم طالبان کند، با استفاده از این تجربه، وضعیتی مشابه را در پاکستان رقم بزند و برای دستیابی به این هدف، همان نسخه‌ای را که پیش از این در افغانستان تجویز کرده بود، برای پاکستان نیز توصیه می‌کند.
در این میان، البته آقای خلیلزاد به‌طور ریاکارانه‌ای از این واقعیت نیز استفاده می‌کند که پاکستان خود پیش از این مبلغ رویکرد سیاسی و راه‌حل مبتنی بر مذاکره میان دولت پیشین افغانستان و گروه طالبان برای دستیابی به یک توافق پایدار بود، و اکنون که خود در موقعیت مشابه قرار گرفته، باید همان راهکار را به کار ببندد تا به صلح و ثبات دائمی دست یابد.
با این حال، هیچ تردیدی وجود ندارد که هرگونه صلح میان دولت پاکستان و تروریست‌های «تی‌تی‌پی» مستلزم به رسمیت شناختن قدرت، سلطه و نفوذ این گروه تروریستی در مناطقی از پاکستان، از جمله ایالت خیبرپختونخوا خواهد بود؛ جایی که «تی‌تی‌پی» می‌خواهد در آن نظام شرعی به سبک طالبان ایجاد کند و شریعت طالبانی را به اجرا بگذارد؛ اما استراتژیست‌های نظامی و سیاسی پاکستان به‌خوبی می‌دانند که هرگونه امتیاز دادن به «تی‌تی‌پی» یا به رسمیت شناختن سیطره سرزمینی آن، در نهایت این کشور بحران‌زده را در مسیر تجربه افغانستان قرار می‌دهد و موجب اجرای پروژه خلیلزاد، این‌بار در پاکستان خواهد شد.
عبدالمتین فرهمند – جمهور
