ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، می‌گوید که با برقراری امنیت در افغانستان، کشورهای میزبان خواهان بازگشت مهاجران افغان به کشور هستند.
او از این کشورها خواسته تا بر اساس اصول بین‌المللی و با اجرای برنامه‌های تشویقی، بازگشت داوطلبانه مهاجران را تسهیل کنند.
سخنگوی طالبان همچنین به چالش‌های اقتصادی کشورهای همسایه اشاره کرده، اما بر ضرورت بازگشت منظم مهاجران تأکید ورزیده است.
موضع‌گیری سخنگوی طالبان به‌معنای آن است که این گروه از بازگشت گسترده میلیون‌ها مهاجر افغان از کشورهای همسایه، منطقه و جهان به افغانستان استقبال می‌کند. این در حالی است که وضعیت در افغانستان به‌شدت بحرانی است و اخراج صدها هزار پناهجو و پناهنده افغان از کشورهای همسایه نیز این وضعیت را تشدید کرده و به نگرانی‌ها و نیازهای انسانی در سراسر افغانستان به‌طور بی‌سابقه‌ای دامن زده است.
طالبان اما نه‌تنها از راه‌اندازی یک دیپلماسی فعال، مؤثر و مسئولانه برای مدیریت این بحران و رایزنی با کشورهای میزبان پناهندگان و پناهجویان خودداری می‌کنند یا در انجام آن ناتوان هستند، بلکه با اتخاذ مواضع غیرمسئولانه، عملاً دولت‌های دیگر را به اخراج مهاجران ترغیب می‌کنند و به‌طور تلویحی بر سیاست‌های مهاجرتی بحث‌برانگیز و پرحاشیه این دولت‌ها صحه می‌گذارند.
ناظران می‌گویند که به‌احتمال قوی یکی از اهداف طالبان از اتخاذ این نوع مواضع آن است که نمی‌خواهند حاکمیت خود بر افغانستان را ناکام و ناتوان جلوه دهند؛ بلکه بالعکس، در صدد القای این باور بی‌اساس و دروغین هستند که زمینه زندگی برای همه مردم افغانستان فراهم است، هیچ بحران انسانی در کشور جریان ندارد و همه مردم افغانستان می‌توانند زیر سایه سلطه این رژیم، زندگی امن و آرامی را سپری کنند!
افزون بر این، برای طالبان، به‌مثابه یک رژیم نامشروع که هیچ نیازی به رأی و دیدگاه‌های مردم افغانستان ندارند، سرنوشت میلیون‌ها نفر از شهروندان کشور نیز اهمیتی ندارد. همان‌گونه که ده‌ها میلیون نفر از شهروندان ساکن داخل افغانستان نیز در زیر سلطه طالبان زندگی رقت‌باری را تجربه می‌کنند و این رژیم هیچ برنامه‌ای برای رسیدگی به آنان ندارد. این در حالی است که سالانه میلیون‌ها دالر برای تأمین و تغذیه هزاران مدرسه جهادی و تروریست‌هایی که در آنها آموزش می‌بینند صرف می‌شود، اما بیش از ۲۰ میلیون نفر از مردم افغانستان از فقر و گرسنگی رنج می‌برند و برای زنده‌ماندن نیازمند دریافت کمک‌های جهانی هستند.
نکته دیگر این‌که طالبان چه‌بسا به مهاجران افغانِ مقیم کشورهای همسایه و منطقه به‌عنوان دشمنان خود نگاه می‌کنند و اخراج گروهی و انبوه مهاجران توسط کشورهای دیگر را بستری برای انتقام‌جویی از افراد تحت تعقیب خود می‌دانند.
در این زمینه، گزارش‌های هولناک و تکان‌دهنده‌ای از سوی برخی سازمان‌های حقوق بشری و نهادهای مستقل منتشر شده که نشان می‌دهد طالبان با استفاده از هرج‌ومرج ناشی از اخراج گسترده مهاجران از کشورهای همسایه، به‌دنبال شناسایی، تعقیب، دستگیری و قتل دشمنان پیشین خود ـ از جمله نظامیان سابق ـ هستند. در این زمینه تاکنون ده‌ها نفر بازداشت، شکنجه و حتی کشته شده‌اند.
این همه در حالی است که سال‌ها فعالیت‌های تروریستی، جنگ‌افروزانه و جنایت‌کارانه طالبان و گروه‌های مشابه آنها، و نیز حاکمیت رژیم‌های مزدور، سرکوبگر، مستبد، ضد مردمی و غیرمسئولِ دست‌نشانده قدرت‌های استعماری، از عوامل اصلی بحران مهاجرت و آوارگی میلیون‌ها نفر از مردم افغانستان محسوب می‌شوند. همه طرف‌هایی که موجب این بحران شده‌اند، به‌ویژه طالبان، در قبال سرنوشت تلخ مهاجران مسئول هستند.
بنابراین طالبان و همه گروه‌ها و جریان‌هایی که موجب فقر، آوارگی، بدبختی و بیچارگی مردم افغانستان شدند، باید با تمام توان وارد عمل شوند و مسئولیت تاریخی خود را در قبال قربانیان جنایات و سیاست‌های جنایت‌کارانه خود به انجام رسانند.
علاوه بر این، طالبان به‌مثابه حاکمان کنونی افغانستان، مسئولیت دارند که برای مهار و مواجهه با بحران مهاجرت و پیامدهای تکان‌دهنده انسانی و حقوق بشری آن، سیاست‌ها و مواضع مسئولانه اتخاذ کنند. آنها نباید اجازه دهند کشورهای میزبان پناهجویان و مهاجران، به‌بهانه‌های گوناگون و با اعمال سیاست‌های راست‌گرایانه افراطی ـ و غالباً تحت‌تأثیر گرایشات ملی‌گرایانه ـ حقوق انسانی مهاجران را در چارچوب قوانین بین‌المللی، روابط دوجانبه، و مسئولیت‌های اخلاقی، انسانی و اسلامی‌شان زیر پا بگذارند؛ بدون آن‌که یک دولت مسئولیت‌پذیر، با صلابت و مقتدر در برابر آنان بایستد، سیاست‌های‌شان را به چالش بکشد و از حقوق مهاجران دفاع کند.
نرگس اعتماد - جمهور
