مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که ChatGPT-4 و دیگر مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی، در هوش هیجانی بهتر از انسان‌ها عمل می‌کنند.
در این پژوهش تازه که توسط دانشگاه ژینو و دانشگاه برن انجام و در نشریه Communications Psychology منتشر شده، مشخص شده است که مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی از جمله ChatGPT-4 توانسته‌اند در آزمون‌های هوش هیجانی، انسان‌ها را پشت سر بگذارند. این یافته‌ها، چشم‌اندازهای جدیدی را در حوزه‌هایی مانند آموزش، کوچینگ و مدیریت تعارض پیش روی کارشناسان و محققان قرار داده است.
این مطالعه با هدف بررسی قابلیت درک و پردازش احساسات انسانی توسط مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) انجام شده است و شش مدل هوش مصنوعی پیشرو از جمله ChatGPT-4، ChatGPT-o1، Gemini 1.5 Flash، Claude 3.5 Haiku، Copilot 365 و DeepSeek V3 در آن مورد ارزیابی قرار گرفتند.
در جریان این پژوهش، پنج آزمون معتبر و رایج در حوزه هوش هیجانی مورد استفاده قرار گرفت؛ آزمون‌هایی که در محیط‌های دانشگاهی و حرفه‌ای برای سنجش میزان درک، تنظیم و مدیریت هیجانات طراحی شده‌اند. شرکت‌کنندگان انسانی و مدل‌های هوش مصنوعی، در موقعیت‌هایی واقعی و احساسی قرار گرفتند تا نحوه واکنش آنها بر اساس زمینه هیجانی مورد بررسی قرار گیرد.
نتایج این آزمایش‌ها برای پژوهشگران غافلگیرکننده بود. تمامی مدل‌های زبانی مورد بررسی توانستند در بیشتر موارد، عملکردی دقیق‌تر، عمیق‌تر و همدلانه‌تر نسبت به انسان‌ها از خود نشان دهند.
در بخشی از این مطالعه، از مدل هوش مصنوعی ChatGPT-4 خواسته شد که پرسش‌های جدیدی برای آزمون هوش هیجانی طراحی کند. این پرسش‌ها سپس توسط گروهی از افراد انسانی ارزیابی و تأیید شدند. نکته قابل توجه اینکه در این بخش نیز مدل‌های هوش مصنوعی موفق شدند نتایج برتری ارائه دهند، که حاکی از توانایی بالای آنها در تولید سناریوهای جدید متناسب با زمینه‌های احساسی بود.
داکتر مارچلو مورتیلارو، از پژوهشگران ارشد این پروژه در بیانیه‌ای اعلام کرد:
«مدل‌های زبانی بزرگ نه‌تنها قادر هستند بهترین پاسخ را از میان گزینه‌های موجود انتخاب کنند، بلکه می‌توانند سناریوهای جدیدی طراحی کنند و آنها را با توجه به زمینه‌های احساسی خاص ارائه دهند. این موضوع نشان می‌دهد که آنها نوعی از دانش هیجانی را دارند و دارای توانایی استدلال در مورد احساسات نیز هستند.»
این دستاورد علمی می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای در حوزه‌های گوناگون داشته باشد، که از جمله آنها می‌توان به آموزش، روانشناسی، کوچینگ، مدیریت منابع انسانی، همچنین حوزه‌هایی که به مهارت‌های نرم و تعاملات انسانی نیازمند هستند، اشاره کرد. توانایی مدل‌های هوش مصنوعی در درک احساسات، نه‌تنها آنها را از ابزارهای صرفاً محاسباتی فراتر می‌برد، بلکه نقش آنها را در آینده تعاملات انسانی، به‌گونه‌ای چشمگیر افزایش خواهد داد.
